Kantfabriek, deel 4

In 1928 werd in Horst door de familie Peeters een fabriek opgericht om machinaal kant te maken. Ze kreeg de naam Zuid-Nederlandse Kantfabriek NV. Tot voor enkele jaren was deze fabriek nog steeds in bedrijf. Maar door stijgende loonkosten en flinke concurrentie uit andere landen werd het niet meer rendabel om de fabriek open te houden. Gelukkig zijn het pand (dat op de monumentenlijst staat) en de zeldzame machines behouden gebleven. Sterker nog, zijn ze toegankelijk gemaakt voor het publiek.

In 1928 the Peeters family grounded a factory to produce lace. They named it "Zuid-Nederlandse Kantfabriek NV". Just until some years this factory still produced lace. But increasing costs and competition abroad made the factory not profitable anymore. Fortunately the building (which is on the historic monument list) and the rare machinery are preserved. Today people can see how they worked.

Een van de kantklosmachines. Onderaan zie je de klosjes, deze kunnen om elkaar heendraaien, net zoals een kantkloster dat ook doet. De gekloste kant wordt omhoog getrokken en komt op de rol helemaal bovenaan terecht. Op deze klosjes zit geen katoenen draad, maar een kunststof draad. Hetzelfde spul waar ook de netjes waar mandarijnen in de supermarkt in zitten. Een kunstenares wilde proberen of ook  met dit materiaal kant gemaakt kon worden. En dat lukte. Ze heeft van het gekloste kant sieraden gemaakt. In dit berichtje heb ik hier al over geschreven.
One of the lace-machines. Below you see the bobbins, they can twist. The machine-lace is pulled upwards on a roll. On the bobbins is no cotton thread, but synthetic material. The same material from which the nets of the oranges in the supermarket are made of. An artist wanted to try to make lace of that material. And it worked well. From this lace she made some jewelry. In this blog I wrote already about it.

Op deze foto zie je de klosjes heel goed. Bovenaan de klosjes gaat de draad die het kant maakt. De spanning op de draad is niet bij ieder klosje hetzelfde. Door middel van een veertje  in het klosje kan dat ingesteld worden.
On this picture you see the bobbins (klosjes). At the top the thread goes to the lace. The tension (don't know if this is the right word), is not the same at every bobbin. Tuning is possible by a spring in every bobbin.

Dit is de achterkant van de machine, het eigenlijke patroon zie je hier. Het werkt hetzelfde als bij een draaiorgel. Door de gaten op de verschillende plekken weet de machine hoe de klosjes gedraaid moeten worden.
This is the backside of the machine, the pattern. It works in the same way as a hurdy-gurdy. The holes indicate how the machine has to turn the bobbins.

Er waren nog meer machines. Bijvoorbeeld een machine om de gaten in de patroonrollen te maken. Een machine waar het garen van een grote klos op kleine spoeltjes gewonden wordt. Een machine waar de kleine spoeltjes voorbereid worden voor plaatsing in de grote machine. Een soort strijkmachine. Een machine waar het kant in stukken geknipt wordt. Het kant wordt namelijjk niet altijd op smalle bandjes gemaakt, maar met veel bandjes tegelijk naast elkaar. En die moeten dan nog van elkaar gescheiden worden.
There was more machinery. Like a machine that made the holes in the patternrolls. A machine which winds the thread from a big bobbin on smaller bobbins. A machine that prepares the little bobbins for the lace-machine. An iron-machine. A machine which cuts the lace in smaller pieces. Etc. etc.

De poppen van het museum is een verhaal apart. Daar vertel ik in een volgende blog over.
The dummies in the museum are worth another blog. I'll save this for the next time.

Heb je nog niet genoeg gezien, dan is via deze link een 360 graden panorama van de Kantfabriek te bekijken.
Didn't you see enough of it? Here is a link to a panorama of the inside of the Kantfabriek.